5 april 2018 08:07

Vanaf 1932 wordt er gekoerst onder de vlag van de Kortebaanbond. Sinds de oprichting van dit overkoepelende orgaan werden er ruim 2100 kortebanen verreden. Welke pikeur won er de meeste? In de rubriek ‘de Top 100 der pikeurs’ kijken we terug op 86 jaar kortebaanhistorie en beantwoorden deze vraag. In deel 6 de nummers 15 tot en met 11, de pikeurs met 35 tot en met 51 overwinningen.

Jacques Geluk (nr. 15) liep heel wat jaren mee, maar drukte vooral de jaren net na de millenniumwisseling een stevige stempel op de kortebaansport. In 2001 nam hij Mr Postman over van eigenaar Henk Schavemaker en trainer Andries van der Blonk en dat bleek de beste zet uit zijn loopbaan. Met ‘de kortebaner van de eeuw’ liep hij een halve ton aan prijzengeld bij elkaar. Zelf won Geluk vijf keer met Mr Postman, maar na het overschrijden van diverse winsomgrenzen wonnen verschillende leerlingpikeurs nog zeven keer met het sprintkanon.

Geluk won in totaal 35 kortebanen, maar dat hadden er gemakkelijk meer kunnen zijn. Met name Robin Bakker (Super Can Read, Randy Boszorg en Tantiffy Oostland) en Ruud Pools (Speedy Jace en Jenny Bowler) sleepten meerdere zeges voor Geluk binnen, die tijdens zijn laatste actieve jaren genoegen nam met een rol langs de zijlijn. John de Leeuw bezorgde Geluk in 2007 in Enkhuizen met Neeroson zijn laatste kortebaanoverwinning. Eind februari van dit jaar kwam het trieste nieuws naar buiten dat Geluk op 72-jarige leeftijd was overleden.

Eén van die leerlingpikeurs die het kortebaanvak aan de hand van Geluk leerde, was Wim van der Mespel (nr. 14). In 2004 maakte de geboren Leidschendammer -destijds in dienst bij Rob de Vlieger- een stormachtige entree met drie opeenvolgende finaleplaatsen met Nandoe Enzelens. In de daaropvolgende seizoenen reed Van der Mespel regelmatig voor Geluk, totdat hij in 2007 de eerste man werd voor de stal van Cees Imming, bij wie verderop in dit artikel uitgebreid wordt stilgestaan. Door de samenwerking met de trainer uit Callantsoog groeide ‘Wimpie’ uit tot één van de meest succesvolle pikeurs op de kortebaan van de laatste tien jaar met een heus specialisme: winnen met paarden die door hun leeftijd of winsom met een ontheffing van vijf meter mogen starten. Maar liefst achttien van zijn in totaal 37 overwinningen behaalde Van der Mespel, in het dagelijks leven een bekwaam hoefsmid, vanaf 270 of 295 meter. Door deze specialiteit verdiende hij de bijnaam ‘Mr. Jumpstart’ en is hij voorlopig nog lang niet klaar met winnen.

Zora

Van der Mespel heeft echter nog wat terrein goed te maken op Jan Wagenaar sr., de nummer dertien in de ranglijst. Wagenaar moest om zijn moeder bij te staan al op negenjarige leeftijd aan het werk en kocht op twaalfjarige leeftijd zijn eerste paard om zijn werkzaamheden uit te voeren. In 1929 kwam de stokoude dravermerrie Fraulein in zijn bezit, die volgens de overlevering zo hard over de Amsteldijk liep dat de politie er aan te pas moest komen. In 1938 kocht hij Zora, de beste aankoop van zijn leven. Zora werd een gouden fokmerrie en de basis van de roem van stal Wagenaar. Hoewel Wagenaar grootse successen boekte op de langebaan, was hij een op-en-top liefhebber van de kortebaan.

Wagenaar kon bijzonder slecht tegen zijn verlies. Zo ging hij eens in Castricum dwars over de baan liggen omdat hij het niet eens was met een beslissing van één van de keurmeesters. Toen Wagenaar zijn stallen in Amsterdam door stadsuitbreiding moest verlaten, verhuisde hij naar Otterlo. Het bleek de start van periode waarin stal Wagenaar de vaderlandse drafsport domineerde, met zoon Jan Wagenaar jr. als uithangbord en Quicksilver S en Henri Buitenzorg als absolute blikvangers. Ook op de kortebaan scoorden vader en zoon er lustig op los; Senior was na Guus Knijnenburg de succesvolste kortebaanpikeur van de jaren ’50, terwijl Junior tijdens de jaren ’60 op eenzame hoogte stond. In 1972 kwam er, terwijl zoon Jan met Henri Buitenzorg in Mönchengladbach verbleef, te vroeg een einde aan zijn leven.

Hobby

Waar voor vader en zoon Wagenaar werkelijk alles in het teken stond van winnen, benaderde Huib van den Heuvel (nr. 12) de drafsport als een, zoals hij zelf eens aangaf in een interview met Henri van Voorn in 2000, uit de hand gelopen hobby. Het rijdersgeld van tien procent wilde hij niet hebben (“Dat schept alleen maar verplichtingen”) en druk maakte hij zich nooit (“Joh, het is zo slecht voor je gestel als je zenuwachtig wordt”). Van den Heuvel maakte liever een dolletje op de sulky. Zo werd Guus Knijnenburg eens flink beetgenomen door Van den Heuvel. “Guus en ik rijden naar de start. Ik zeg: ‘Guus, daar staat toch een mooi wijf’ en hij vroeg direct ‘Waar?’ en keek om. Ondertussen viel de start en ging ik er als een speer vandoor. Na de finish komt Guus er aan en roept met dat mooie Haagse accent ‘He pik, daar had je me toch mooi te pakken’. Kijk, dat is humor.”

Hoewel hij bij Jan van Dooyeweerd een opleiding aan de top genoot, koos Van den Heuvel voor een carrière in het bedrijf van zijn vader als vrachtwagenchauffeur. Toch bleef hij in de drafsport actief en groeide tijdens de jaren ’90 uit tot één van de allerbeste catchdrivers op zowel de korte- als de langebaan. In 1994 veroverde hij het kampioenschap bij de pikeurs op de kortebaan en was hij in de jaren erna de enige die zich enigszins kon meten met Ruud Pools, die tijdens de tweede helft van de jaren ’90 zo’n beetje alles won wat er te winnen viel. Dat deed hij mede dankzij de paarden van Jan van Dooyeweerd en Tjitse Smeding. Met laatstgenoemde trainer was hij dankzij Out of the Blue, Odd’s Against en Nigel Stardust ook op de langebaan ongekend succesvol.

Ondanks de vele successen in Nederland verlegde Van den Heuvel zijn aandacht naar Italië en verdween zo langzaam maar zeker uit beeld. Enkele jaren geleden nam hij plotseling weer deel aan verschillende kortebanen. Zo reed hij Timmy H in Schagen, echter zonder succes. Van den Heuvel stond bekend als een pikeur die je na afloop van een koers precies kon vertellen wat er aan een paard mankeerde en wat te doen om dat te verbeteren. De volgende kortebaan die Timmy H liep, in Purmerend met dit keer John de Leeuw op de sulky, legde hij de gehele kortebaantop over de knie en won. Toeval?

Nuchter

Hoewel Cees Imming (nr. 11) slechts één overwinning tekort komt voor een klassering in de Top 10 behoort de voormalig trainer en pikeur uit Callantsoog, Imming heeft onlangs besloten definitief te stoppen met al zijn activiteiten, tot één van de mensen die de kortebaansport hebben gevormd tot wat het nu is. Nooit vol in de spotlights, altijd op de achtergrond en in de luwte opererend, maar zeker niet minder belangrijk. Halverwege de jaren ’90 was Imming één van de eerste trainers die aan de slag ging met leerlingpikeurs met als gevolg dat zij het vak leerden en op het oog uitgerangeerde toppers zoals Chapman en Ido Baldwin een tweede leven kregen.

Zijn werkwijze en manier van koersen was wellicht wat onorthodox, maar Imming was door de jaren heen behoorlijk succesvol en pikte met grote regelmaat zijn overwinningen mee. Zonnevlam K werd in 1987 dankzij Imming de eerste winnaar van het klassement ‘Kortebaner van het Jaar’; iets wat hem in 1998 met Lily Pluto nog een keer lukte. Met Yoly Yoly werd hij in 1985 in Lisse kampioen van Nederland. Dat kunststukje herhaalde hij in 1990 (Adriana A, Zandvoort) en 2003 (Roodnoot Jansara, ’t Zand).  In 2011 kroonde hij zich tot de eerste kortebaankampioen bij de trainers. Er zijn flink wat pikeurs en trainers op de kortebaan die het met minder moeten doen.

Zijn laatste overwinning als pikeur boekte hij in 2014 met Quick du Vivier in Beverwijk. De trouwe ruin van Cees en Jenny Dobber startte die middag als een verre outsider, leek kansloos tegen vedettes als Donate Groenhof en Edo Venus, maar flikte het toch om de koers naar zijn hand te zetten. Wim van der Mespel spoedde zich na afloop van de koers naar zijn leermeester en stamelde: “Cees, jij bent echt de allergrootste.” En in plaats zich onder te dompelen in het feestgedruis, was Imming na zijn zegetocht nuchter als altijd. “Tsja, als alle tegenstander zichzelf uitschakelen, hoef ik er niet veel aan te doen. Bracht het trio twaalfduizend euro? Die winnaar hoop ik vanavond even tegen te komen.”

De lijst

11.	Cees Imming (1976-2014) (Norma uit Laren 2x, Leonis Careless, Nonon Buitenzorg, Magowal, Rina Pluto 2x, Speedy Fortuna 2x, Over Pride, Sapella, Silvy Ulandia, Sheila Fortuna 2x, Sal Geluk, Yoly Yoly 2x, Zonnevlam K 5x, You Stanley Dean, Adriana A, Armada Laine 2x, Zerline S, Dominique 2x, Expresa Beroona, Farah Winnester 3x, Lily Pluto 4x, Igor van Schebo 2x, Import Butcher, Kim van Leeuwen 3x, Olisa de Legume, Roodnoot Jansara 2x, Nelco Express, Noble Mack 2x, Twilight Dragon, Quick du Vivier)	51
12.	Huib van den Heuvel (1980-2000) (Remembrance 2x, Zeepijn du Bois 2x, Zosma Corosa, Vonny Albo, Arjen Steenwijk, Bernard d’Ivens, Evita Jorishof 3x, Galant Quick, Flow de Monpelou 4x, Heli Marco 3x, In The Beginning, Illowa Diamond 3x, Larry Bird 3x, Koral Prise 2x, Goldbeater, Alley Ego 2x, Josie Speed 4x, Quick Mail, Royal Touch, Third Man, Mister Diamond 4x, Apache 4x, Braque Mourotais, Sharp Witted)	48
13.	Jan Wagenaar sr. (1937-1961) (Marie P, Anzolor, Zora 3x, Welkom, Kitty Zora 2x, Laetare A, Limbus 6x, Miss A 10x, Abdullah Scott, O Nelly Zora 5x, Notre Dame 2x, Octavia 4x, Prinses Zora 4x, Ronny Zora 2x, William Axkit 3x)	46
14.	Wim van der Mespel (2005-2017) (Private Dancer, Timothy’s Way 6x, Une de Pink, Willie Luciano, Yours or mine, Yff de Legume, Umberto, Torpedo S, Ziva Frisia, Sir Kali 2x, Jupiter Diamant, Torchlight As, Gilbert C.R., Le Dream 2x, Zephir 2x, Arctic Challenge 2x, Giovanni, Appie Swagerman, Axel Cartouche, Be the best Norg, Time after Time, Selim, Lifeislife BR, Donate Groenhof, Obelix West, Eluna di Quattro, Blue Diamond As, Viking Cehere)	37
15.	Jacques Geluk (1971-2003) (Goudvos Heny, Lucas Victory 3x, O Quinio, Ona Careless, Randver, Vrouwe Fortuna 2x, Valeureux, Yvar Marco 4x, Adonis V 2x, Brigantie 3x, Belmondo O 2x, Benny Jeanet, Speedy Jace 4x, Harvester D, Naiomy Sunshine, Mr Postman 5x, Olga Lauko 2x)	35

(Tussen haakjes het jaartal van de eerste en laatste overwinning)