5 februari 2018 11:12

Een overwinning vanaf 280 of 305 meter is in deze tijd bijzonder, winnen vanaf 285 of 310 meter uniek. Vroeger kwam het echter regelmatig voor dat een deelnemer won met een starthandicap van vijftien of zelfs twintig meter; handicaps die door de verruimde winsomgrenzen nu niet meer voorkomen. De namen van Nathan Olivier (foto, nummer 10, met Jan de Leeuw op de sulky) en Uncrowned verdwijnen daarom nooit meer uit de boeken.

Niet heel lang geleden besteedden we op deze website aandacht aan Blackpearl Trans R, de laatste deelnemer die wist te winnen met een starthandicap van tien meter. De wondermerrie van Aad en Manon Pools moest tijdens een gedenkwaardige koers over het ‘heilige gras’ van Duindigt in 2015 zelfs één keer vijftien meter toerijden op Starfighter Andrup, die die middag startte vanaf 295 meter.

De vergelijking met Uncrowned is daarom snel gemaakt. De merrie met Guus Knijnenburg op de sulky was op 28 juni 1985 in Gorredijk de laatste die wist te winnen ondanks een starthandicap van vijftien meter. Wat haar prestatie nog meer bijzonder maakt, is het feit dat ze een dag voor de koers in Gorredijk met dezelfde handicap won in Nieuw-Amsterdam. De overwinning in Gorredijk betekende voor Uncrowned haar zesde en laatste zege op de kortebaan. In 1986 haalde ze in Waalwijk nog één keer een eindstrijd, maar deze ging verloren tegen Udilia B met Aad Pools.

In totaal kwam Uncrowned tijdens 32 kortebanen in actie, waarin ze 34.409 gulden bijelkaar sprintte. Na haar loopbaan ging ze de fokkerij in en beviel ze in 1990 van Heli Marco. In 1994 won deze merrie de kortebanen van Stompwijk en Schagen en schreef ze in een kletsnat Beverwijk het nationaal kampioenschap op haar naam. Heli Marco is op haar beurt de moeder van Supermatic, die in 2004 eveneens als vierjarige won in Schagen en kampioen van Nederland werd in Roden. Uncrowned schreef dus niet alleen geschiedenis vanaf 315 meter, maar ook als fokmerrie.

Nathan Olivier

Voor de laatste overwinning met een starthandicap van twintig meter moeten we iets verder terug in de tijd. Verantwoordelijk voor deze prestatie is Nathan Olivier, die op 6 september 1982 in Schagen het welhaast onmogelijke presteerde door op een baan met een basisafstand van 275 meter, vanaf 295 meter te winnen. Aad en Ruud Pools realiseerden zich die middag direct de bijzonderheid van deze overwinning en droegen de winnende pikeur Jan de Leeuw tijdens de prijsuitreiking op de schouders door de zaal.

Nathan Olivier trof het die middag met het stilstaande nummer in de vierde omloop, een manier van loten die sinds de introductie van het bijloten sinds 1996 tot het verleden behoort, maar had zich die middag al voldoende moeten bewijzen. Tijdens de eerste twee omlopen bedroeg zijn achterstand vijftien meter ten opzichte van zijn tegenstanders, terwijl hij de tijdens de derde omloop en de beslissende omloop de volle twintig meter moest dichtlopen.

Jan de Leeuw was na afloop dan ook euforisch, zo was te lezen in het blad ‘Paardesport in ren en draf’, de voorloper van de de huidige ‘Draf&Rensport’. “Het is toch ongelooflijk wat die oude Nathan hier presteerde? Ik wilde hem al langer op de kortebaan inzetten om zodoende op de langebaan beter het eind te kunnen vinden. Maar dat ik vandaag zou winnen, had ik nooit gedacht. Ik denk dat het sinds de tijd van Allouez niet meer is voorgekomen dat op een baan van 275 meter een paard met twintig meter handicap heeft gewonnen.”

Meest bizarre kortebaan

Uiteraard nodigde deze laatste opmerking van De Leeuw uit tot een nog diepere duik in het verleden, waarbij we uitkomen in Enkhuizen, 18 september 1975. Die dag won Lindsy’s Fortuna met Aad Pools op een baan van 275 meter met een starthandicap van twintig meter, tijdens één van de meest bizarre kortebanen ooit. De vlam sloeg in de pan tijdens de derde omloop, waarin Musketier (Harry Pools) en Largess Careless (Ruud Pools) het tegen elkaar opnamen. Laatstgenoemde stond op voorsprong toen de onderlinge communicatie tussen de drie keurmeesters op de baan haperde. De starter gaf een witte vlag aan Musketier voor een te vroege start, maar de keurmeester op het middenstek schakelde Largess Careless uit voor een galoppade. De keurmeester eindstek vermoedde een fout van de man op het middenstek en bedeelde Largess Careless de winst toe, iets wat via de omroepinstallatie aan het talrijk aanwezige publiek kenbaar werd gemaakt.

Harry Pools liet het er echter niet bij zitten en diende protest in. Largess Careless was immers door de keurmeester op het middenstek uitgeschakeld vanwege een galoppade. De oudste van de gebroeders Pools werd in het gelijk gesteld en de tweede rit moest worden overgereden. Inmiddels begon het publiek zich ook met de gang van zaken te bemoeien en werden er zelfs schadevergoedingen geëist. Op dat zelfde moment maakte Aad Pools met Lindsy’s Fortuna een flinke schuiver in het startvak, waarbij zijn zwaar gehavende sulky vervangen moest worden.

De eigenaar en trainer (Jan Hoejenbos) dachten echter met hun Largess Careless in de vierde omloop te zitten -ze hadden immers een tweede rode vlag gekregen- en weigerden de tweede rit af te werken. Door deze weigering werd Musketier als winnaar van de rit uitgeroepen. Daarmee was het echter nog niet gedaan. Op het moment dat Musketier en Koentje Dartel (Jacques Geluk) begonnen aan hun halve finale, besloot Ruud Pools toch -onder protest- de tweede rit tegen Musketier af te willen werken. De rit tussen Musketier en Koentje Dartel, die al in volle vaart op weg waren naar de finish, werd daarom afgevlagd, wat weer leidde tot een schadeclaim van Harry Pools.

Largess Careless schakelde uiteindelijk Musketier uit na een kamprit, maar verloor de halve finale van Koentje Dartel. Op zijn beurt was Koentje Dartel niet opgewassen tegen Lindsy’s Fortuna, die daarmee de koers, ondanks een starthandicap van twintig meter, won.

Bron: Archief NDR